اثر کووید ۱۹ بر سیستم عصبی

اولین گزارش های گسترده در مورد بیماری کرونا مبنی بر تأثیر کروناویروس بر سیستم عصبی ما کاملاً بی ضرر بود. در ماه مارس ، پزشکان خاطر نشان کردند که بسیاری از بیماران بدون علامت، قبل از آزمایش مثبت برای کووید ۱۹، حس بویایی و چشایی خود را از دست دادند.

در حالی که این یک عارضه آشکار است، اما این علائم در مقایسه با اثرات فلج کننده سیستم تنفسی که در آن زمان بود ، بسیار خفیف به نظر می رسید.

اما طی ماه های بعدی ، گزارش هایی درباره عوارض جانبی عصبی بسیار شدیدتر ظاهر شد. دکتر راشل براون ، یکی از همکاران آموزش تحقیقات بالینی در دانشکده علوم پزشکی دانشگاه کالج لندن ، اخیراً در بررسی یک بررسی اثرات کووید ۱۹ بر روی مغز همکاری کرده است. براون ، در گفتگو با Technology Networks ، می گوید که علائم عصبی عفونت متنوع است. براون توضیح داد:

ما توانستیم الگوهای مختلف مغز و اعصاب را در رابطه با بیماری کرونا شناسایی کنیم ، از جمله اختلال عملکرد موقتی مغز ، التهاب در مغز ، سکته مغزی و التهاب اعصاب.

از دست دادن بویایی در بیماران کرونایی

اشاره اولیه به اینکه کووید ۱۹ممکن است بر سیستم عصبی تأثیر بگذارد ناشی از آنوزمیاهای موقتی (از بین رفتن حس بویایی در یک دوره زمانی با منشا عصبی) بود که متخصصان مغز و اعصاب شروع به ثبت آنها به صورت بسیار متداول و به طرز غیرمعمولی زیاد کردند.

در حالی که بیماری همه گیر به اوج خود رسیده بود ، بیانیه مشترک کلر هاپکینز و نیرمال کومار ، روسای انجمن راینولوژی انگلیس و گوش و حلق و بینی انگلستان ، به ترتیب اظهار داشت که چهار بیمار را دیده اند ، همه زیر ۴۰ سال ، که در هفته قبل آنوزمی ناگهانی گزارش کرده بودند. این در مقایسه با روند بروز طبیعی که کمتر از یک مورد در ماه است، خیلی عجیب به نظر می رسید.

آنوزمیا نشانه این است که چیزی در مسیرهای بویایی مغز تأثیر می گذارد. در صورت بروز چنین نشانه هایی است که متخصصان مغز و اعصاب به این از بین رفتن حس بویایی توجه می کنند. غالباً علل غیر عصبی ، مانند بیماری کوریزال (سرماخوردگی) یا آسیب به سر است  که باعث بروز آنزومیا می شود، اما می تواند با طیف وسیعی از بیماری های عصبی همراه باشد.

به عنوان مثال ، از دست دادن تدریجی بویایی می تواند نشانه اولیه بیماری تخریب عصبی مانند بیماری پارکینسون باشد. اما معمولاً سرنخ های دیگری نیز وجود دارد که به این اختلالات اشاره می کنند و البته در این موارد، اغلب از دست حس بویایی طولانی تر یا دائمی است.

بنابراین این با آنوسمی مرتبط با کووید ۱۹ بسیار متفاوت است ، که به نظر می رسد ناگهانی شروع می شود و اغلب در طی روزها یا هفته ها یا در بعضی موارد ماه ها بهبود می یابد. اینکه چگونه و چرا  ویروس کرونا باعث آنوزمیا می شود ، موضوع تحقیق توسط طیف وسیعی از متخصصان از جمله پزشکان گوش ، حلق و بینی ، بیماری های عفونی و عصب شناسی است.

علائم شدیدتر ظاهر می شوند

سندرم گیلن باره ، سندرم عصبی شدید اما نادر ناشی از حمله سیستم ایمنی بدن به سلولهای عصبی خارج از مغز ، به طور مکرر در بیماران مبتلا به کرونا مشاهده شده است. این مسئله بسیار خطرناک و جدی است که علائم آن شامل احساس سوزش در اندام بیماران و در بعضی موارد فلج موقتی و ضعف است. براون می گوید ، گیلن باره ، معمولاً پس از عفونت باکتریایی یا ویروسی ظاهر می شود. شروع این بیماری پس از موارد ویروس زیکا یا حتی آنفلوانزا مشاهده شده است.

اما علائم دیگری نیز در رابطه با عفونت کووید ۱۹ وجود دارد. براون می گوید:

بعضی از چیزها غیرمعمول به نظر می رسیدند. ما ۹ بیمار مبتلا به انسفالومیلیت حاد منتشر (ADEM) را طی یک دوره مطالعه کوتاه گزارش کردیم. ما معمولاً انتظار نداریم که این اختلال را به طور مکرر مشاهده کنیم، این موضوع نشان می دهد که ممکن است شیوع این بیماری در بیماران مبتلا به کوئید۱۹ بیشتر باشد

ADEM نوعی اختلال التهابی است که بر مغز تأثیر می گذارد. هجوم سلولهای ایمنی به سیستم عصبی مرکزی می تواند منجر به علائمی مانند تب ، خستگی ، حالت تهوع و سردرد شود. اما این شرایط فوق العاده نادر در انواع بسیار پیچیده و آسیب رسان، در برخی از بیماران کرونایی بدحال دیده می شود.

 یک مطالعه موردی از مقاله براون ، بر روی یک زن ۴۷ ساله که علائم دقیق لوکوسنفالیت حاد خونریزی دهنده ، نوعی ADEM که شامل خونریزی و مرگ سلولی در مغز می شود، می باشد. برای درمان این مورد ، تیم مجبور به انجام همی کرانیکتومی شد ، جایی که بالای جمجمه برداشته می شود تا فشار وارد بر مغز متورم و ملتهب کاهش یابد. مطالعه موردی می گوید ، بیمار خوشبختانه پس از این عمل به بهبود بالینی ادامه داد ، اما باید در نظر داشت ADEM دربیماران با وضعیت وخیم اتفاق می افتد.

براون می گوید:

سایر علائم شدیدتر ، خاص کووید ۱۹ ، مربوط به خونریزی در مغز است ، چیزی که به گفته وی توسط چندین گروه گزارش شده است. سایر بیماران وارد حالت پروترومبوتیک می شوند ، جایی که احتمال لخته شدن خون در آنها بسیار بیشتر است و در نتیجه خطر سکته مغزی بیشتر است. برخی از بیماران به طور همزمان در ریه های خود لخته خون داشتند.

نقش سیستم ایمنی بدن چیست؟

این علائم ، بدون شک نادر است. با این وجود ، بروز آنها ، به ویژه هنگامی که یک جز سیستم ایمنی درگیر باشد ، این سوال را ایجاد می کند که آیا کووید ۱۹ به خودی خود باعث آسیب می شود ، یا اینکه واکنش سیستم ایمنی بدن به ویروس مقصر اصلی است، طوفان سیتوکین که توسط برخی بیماران تجربه می شود نمونه ای از این تأثیر سیستم ایمنی است.

براون می گوید:

تاکنون مشخص نیست که چه عواملی باعث بروز این علائم می شود. اگر ویروس مستقیماً باعث ایجاد آنها شود ، باید سد خونی مغزی را شکسته باشد. براون می گوید ، این امکان پذیر است ، اما شواهد محدودی از نفوذ ویروس کرونا به مغز وجود دارد ، اگرچه تحقیقات بیشتری لازم است.

در عوض ، براون می گوید ، به نظر می رسد ترکیبی از تمامی موارد عامل این عارضه ها در بیماران کرونایی می باشند. مواردی که احتمال بیشتری می رود که تاثیر گذار باشند شامل پاسخ ایمنی یا التهابی خود بدن ، اثرات سطح اکسیژن پایین بدن ، تغییر رگ های خونی ، تغییر در چسبندگی خون و همچنین اثرات جانبی بیماری نوع حاد است.

منبع خبر: ویروس کوئید۱۹ چه کاری با سیستم عصبی می کند؟ از نشریه Technology Network

ترجمه و ویرایش: دکتر مریم عابدنظری