شایعترین نوع سردرد، سردرد تنشی است. این درد یا ناراحتی در ناحیه سر ، پوست سر یا گردن شروع می شود. اغلب افرادی که دچار سردرد تنشی می شوند ، از گرفتگی عضلات در این نواحی شاکی هستند.
سردردهای تنشی اپیزودیک (دوره ای)
سردردهای تنشی اپیزودیک می توانند از ۳۰ دقیقه تا یک هفته ادامه داشته باشند. این سردرد ها کمتر از ۱۵ روز در ماه و حداقل به مدت سه ماه ادامه دارند. باید بگوییم که سردرد ممکن است مزمن شود.
سردردهای تنشی مزمن
این نوع سردرد تنشی ساعتها طول می کشد. گاها ممکن است مداوم باشد. اگر سردردهای شما حداقل ۱۵ روز در ماه یا بیشتر رخ دهد ، مزمن شناخته می شوند.
تشخیص سردردهای تنشی از میگرن
تشخیص سردرد تنشی از میگرن دشوار است. به علاوه اگر به طور مکرر سردرد تنشی اپیزودیک دارید ، می توانید میگرن نیز داشته باشید.
برخلاف برخی از انواع میگرن، سردردهای تنشی معمولاً با اختلالات بینایی، حالت تهوع یا استفراغ همراه نیستند. اگرچه فعالیت بدنی به طور معمول درد میگرن را تشدید می کند، اما سردرد تنشی را بدتر نمی کند. افزایش حساسیت به نور یا صدا می تواند با سردرد تنشی ایجاد شود، اما این علائم شایع نیستند.
علت های سردرد تنشی
سردردهای تنشی منجر به انقباض و گرفتگی در عضلات گردن و سر می شوند. انقباضات عضلانی می توانند در واکنش به افسردگی ، ضربه به سر یا اضطراب رخ دهند.
هر فعالیتی که باعث شود سر مدت طولانی و بدون حرکت در یک حالت قرار بگیرد می تواند باعث سردرد شود. این فعالیت ها ممکن است شامل تایپ یا کارهای رایانه ای دیگر، کار مداوم با دست باشد.
خوابیدن در یک اتاق سرد یا خوابیدن با گردن در وضعیت غیر طبیعی نیز ممکن است باعث سردرد تنشی شود.
سایر عوامل محرک سردردهای تنشی عبارتند از:
-استرس جسمی یا عاطفی
-مصرف الکل
-کافئین (بیش از حد یا ترک آن)
-سرماخوردگی ، آنفولانزا یا عفونت سینوسی
-مشکلات دندانی مانند بیماری های فک یا دندان قروچه
-خستگی چشم
-سیگار کشیدن
-خستگی یا فشار بیش از حد
سردردهای تنشی می توانند در افراد مبتلا به میگرن نیز ایجاد شوند.
خوشبختانه بیشترسردردهای تنشی با بیماری های مغزی ارتباط ندارند.
نشانه های سردرد تنشی
درد سردرد ممکن است به شرح زیر باشد:
- فشارنده (ضربان دار نیست)
- یک باند یا گیره محکم روی سر یا اطراف آن
- منتشر (نه فقط در یک نقطه یا یک طرف)
- در پوست سر ، شقیقه یا پشت گردن و احتمالاً در شانه ها ممکن است بدتر باشد
سردرد تنشی چه قدر طول می کشد؟
درد ممکن است یک بار، به طور مداوم یا روزانه بروز کند. سردرد به مدت ۳۰ دقیقه تا ۷ روز طول می کشد.
درد ها با استرس، خستگی، سر و صدا یا به واسطه نورهای درخشان برانگیخته می شود.
ممکن است سردرد به حدی باشد که مانع خوابیدن فرد شود.
سردردهای تنشی معمولاً حالت تهوع یا استفراغ ایجاد نمی کنند.
افرادی که دچار سردردهای تنشی هستند سعی می کنند با ماساژ پوست سر، شقیقه یا پایین گردن خود درد را تسکین دهند.
معاینه عصبی
اگر سردرد شما خفیف تا متوسط است. بدون علائم دیگر است و در طی چند ساعت به درمان خانگی پاسخ می دهد، ممکن است نیازی به معاینه یا آزمایش بیشتر نباشد.
با سردرد تنشی، معمولاً مشکلی در سیستم عصبی وجود ندارد.
نقاط حساس (نقاط ماشه ای) در عضلات اغلب در نواحی گردن و شانه دیده می شود. ممکن است در هر سنی بروز کنند، اما بیشتر در بزرگسالان و نوجوانان مشاهده می شوند. اینها مناطقی در سر و گردن هستند که با لمس آنها درد ایجاد می شود. این بیماری در خانم ها کمی بیشتر دیده می شود. چندین نفر از اعضای یک خانواده ممکن است دچار سردرد تنشی باشند. می توان گفت تمایل به بروز خانوادگی در سردرد تنشی وجود دارد.
درمان
هدف این است که سردرد خود را فوراً درمان کنید. همچنین با کنترل عوامل تحریک کننده، از بروز آن جلوگیری کنید.
یک گام اساسی برای انجام این کار یادگیری مدیریت سردردهای تنشی در خانه توسط خود فرد است.
داشتن یک دفترچه یادداشت سردرد برای کمک به شما در شناسایی عوامل محرک سردرد کمک می کند. شما می توانید خود با تغییراتی در سبک زندگی خود از سردردهای تنشی بکاهید.
۱- یادگیری اینکه برای رفع سردرد در هنگام شروع چه کاری باید انجام داد
۲- آموزش نحوه مصرف داروهای سردرد به روش صحیح
داروهایی که ممکن است سردرد تنشی را تسکین دهند عبارتند از:
داروهای مسکن بدون نسخه (OTC) مانند آسپرین ، ایبوپروفن یا استامینوفن
مسکن های مخدر به طور کلی توصیه نمی شوند
شل کننده های عضله
داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای برای جلوگیری از عود مجدد
نکات قابل توجه
- مصرف داروها بیش از ۳ روز در هفته ممکن است منجر به سردرد مجدد شود. اینها سردردهایی هستند که به دلیل استفاده بیش از حد از داروهای ضد درد ، مرتباً برمی گردند.
- مصرف بیش از حد استامینوفن می تواند به کبد شما آسیب برساند.
- ایبوپروفن یا آسپرین زیاد می تواند معده شما را تحریک کرده یا به کلیه ها آسیب برساند.
- اگر این داروها کمکی نکردند، در مورد داروهای تجویز شده با پزشک خود صحبت کنید.
- سایر روش های درمانی که می توانید با پزشک در میان بگذارید شامل آموزش آرام سازی یا مدیریت استرس ، ماساژ ، بازخورد زیستی(بیو فیدبک) ، درمان شناختی رفتاری یا طب سوزنی می باشد.
بیوفیدبک
این روش به شما می آموزد برخی از پاسخهای بدن را که به کاهش درد کمک می کنند کنترل کنید.
در طول جلسه بیوفیدبک ، شما به دستگاه هایی متصل هستید که عملکردهای بدن مانند تنش عضلانی ، ضربان قلب و فشار خون را اندازه گیری می کند. سپس یاد می گیرید که چگونه تنش عضلانی را کم کنید تا ضربان قلب نیز کاهش یابد و تنفس تنظیم شود.
بیوفیدبک در کلینیک های روان شناختی و کلینیک مغز و شناخت دانشگاه شهید بهشتی در دسترس مراجعین به این مراکز قرار می گیرد.
رفتار درمانی شناختی
این روش درمانی ممکن است در کنترل استرس مفید باشد. کاهش دفعات و شدت سردرد پیامد کاهش اضطراب خواهد بود.
سایر تکنیک های آرام سازی
هر چیزی که به شما کمک کند آرام باشید از جمله تنفس عمیق ، یوگا ، مدیتیشن و آرامش عضلانی تدریجی ، ممکن است به سردردهای شما کمک کند. می توانید با استفاده از کتاب یا فیلم ، تکنیک های آرامش را در خانه بیاموزید.
پیش آگهی
سردردهای تنشی اغلب به خوبی به درمان پاسخ می دهند. اما اگر سردردها طولانی مدت (مزمن) باشند، می توانند در زندگی و کار اختلال ایجاد کنند.
چه موقع به یک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنیم؟
- شما “بدترین سردرد زندگی خود” را تجربه می کنید.
- شما دارای مشکلات گفتاری، بینایی یا حرکتی یا از دست دادن تعادل هستید، خصوصاً اگر قبلاً این علائم را با سردرد نداشته اید.
- سردرد خیلی ناگهانی شروع می شود.
- سردرد با استفراغ مکرر اتفاق می افتد.
- تب شدید
همچنین اگر:
- الگوهای سردرد یا درد شما تغییر می کند.
- درمان هایی که زمانی مفید بوده اند دیگر مفید نیستند.
- شما از داروها عوارض جانبی دارید از جمله :
- ضربان قلب نامنظم ، پوست رنگ پریده یا آبی ، خواب آلودگی شدید ، سرفه مداوم ، افسردگی ، خستگی ، حالت تهوع ، استفراغ ، اسهال ، یبوست ، درد معده ، گرفتگی عضلات ، خشکی دهان یا تشنگی شدید.
- شما باردار هستید یا می خواهید باردار شوید. بعضی از داروها نباید در دوران بارداری مصرف شوند.
جلوگیری
مدیریت استرس را یاد بگیرید و تمرین کنید. تمرینات آرام سازی یا مراقبه مفید هستند.
بیوفیدبک ممکن است به شما در بهبود اثر تمرینات آرام سازی کمک کند و برای سردرد تنشی طولانی مدت (مزمن) مفید باشد.
نکاتی برای جلوگیری از سردردهای تنشی:
- اگر سردرد با سرما همراه است محیط خانه را گرم نگه دارید.
- از بالش دیگری برای خوابیدن استفاده کنید. با بهبود موقعیت سر حین خواب می توان سردرد ها را کاهش داد.
- هنگام خواندن، کار کردن یا انجام سایر فعالیت ها حالت بدنی خوبی را تمرین کنید.
- هنگام کار با رایانه یا موبایل ، مرتباً گردن و شانه ها را ورزش دهید.
- به مقدار کافی بخوابید و استراحت کنید.
- ماساژ عضلات دردناک نیز ممکن است کمک کند.
راهکارهای خانگی جهت بهبود سردرد تنشی
دوش یا حمام گرم یا سرد ممکن است سردرد برخی از افراد را تسکین دهد. توصیه می کنیم در یک اتاق ساکت و آرام استراحت کنید وپارچه ای خنک را بر روی پیشانی قرار دهید.
ماساژ آرام عضلات سر و گردن می تواند موجب تسکین شود.
داروهای ضد درد مانند آسپیرین ، ایبوپروفن یا استامینوفن معمولا درد را کاهش می دهند.
اگر قصد دارید در فعالیتی شرکت کنید که می دانید باعث ایجاد سردرد می شود، ممکن است مصرف داروی درد قبل از آن کمک کند.
از استعمال دخانیات و الکل خودداری کنید.
سردرد های برگشتی
دستورالعمل های پزشک خود را در مورد نحوه مصرف داروهای دنبال کنید.
سردردهای برگشتی سردردهایی هستند که مرتباً تکرار می شوند. آنها می توانند در اثر استفاده بیش از حد از داروهای ضد درد ایجاد شوند.
اگر بیش از ۳ روز در هفته به طور منظم داروی درد مصرف می کنید، احتمال دارد سردردهای برگشتی پیدا کنید.
توجه داشته باشید که آسپرین و ایبوپروفن (Advil ، Motrin) می توانند معده شما را تحریک کنند. اگر استامینوفن (تیلنول) مصرف می کنید، بیش از ۳۰۰۰ میلی گرم (۳ گرم) در روز برای جلوگیری از آسیب کبدی مصرف نکنید.
