جدیدترین درمان پارکینسون

بیماری پارکینسون درمان قطعی ندارد، اما داروها می توانند به کنترل علائم کمک کنند. داروها اغلب تاثیر بسیار خوبی در کنترل علایم دارند. هنگامی که دارو درمانی دیگر کمکی نمیکند، در برخی از افراد ممکن است جراحی کمک کننده باشد. در این مقاله میخواهیم راجع به جدیدترین درمان پارکینسون صحبت کنیم.

علاوه بر داروها همچنین ورزش های هوازی، فیزیوتراپی با تمرکز بر تعادل و کشش و گفتار درمانی در بهبود علایم حرکتی بیماری پارکینسون می توانند نقش به سزایی داشته باشند.

داروهای خوراکی

داروها به بهبود مشکلات راه رفتن، حرکت و لرزش کمک می کنند. مکانیسم اثر داروها با افزایش یا جایگزینی دوپامین در مغز می باشد.

افراد مبتلا به بیماری پارکینسون سطوح پایینی از دوپامین مغزی دارند. اما دوپامین را نمیتوان مستقیماً داد. به دلیل وجود سد خونی مغزی این ماده نمیتواند وارد مغز شود. علائم بیماری پارکینسون معمولا پس از شروع درمان به میزان قابل توجهی بهبود می یابد. فواید درمانی ممکن است با گذشت زمان کاهش یابد، اما اغلب داروها علائم را به خوبی کنترل می کنند.

کاربی دوپا – لوودوپا (Rytary، Sinemet)

لوودوپا موثرترین داروی بیماری پارکینسون است. این دارو یک ماده شیمیایی طبیعی است که وارد مغز شده و به دوپامین تبدیل می شود. لوودوپا با کاربی دوپا ترکیب می شود تا به لوودوپا کمک کند تا به مغز برسد و از عوارض جانبی مانند حالت تهوع جلوگیری کند و یا میزان آن را کاهش دهد.

عوارض جانبی لوودوپا

عوارض جانبی ممکن است شامل حالت تهوع و سبکی سر در هنگام ایستادن باشد، که افت فشار خون ارتواستاتیک نامیده می شود.

دوزهای بالاتر لوودوپا ممکن است باعث حرکات غیرارادی شود که به نام دیسکینزی شناخته می شود. اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است دوزداروی شما نیاز به کاهش یا تنظیم داشته باشد.

زمان مصرف لوودوپا

اگر به بیماری پارکینسون پیشرفته مبتلا هستید، کاربی دوپا- لوودوپا معمولاً بهتر است با معده خالی مصرف شود. همچنین مصرف دارو همراه با ویتامین ث و یا آب گازدار باعث میشود که جذب دارو افزایش یابد و نیاز به افزایش دوز لوودوپا در طول دوره درمان کاهش می یابد. به  توصیه های پزشک  خود را در مورد بهترین زمان مصرف آن توجه کنید.

لوودوپا استنشاقی

لوودوپا استنشاقی (اینبریجا)،این دارو به مدیریت علائم زمانی که داروهای خوراکی به طور ناگهانی در طول روز از کار می افتند کمک می کند. این دارو هنوز در ایران موجود نیست.

ژل روده ای لوودوپا

 (Duopa)، این دارو از طریق لوله تغذیه به شکل ژل داده می شود و مستقیماً وارد روده کوچک می شود. لوله در طی یک جراحی جزئی داخل روده کوچک قرار می گیرد. داشتن لوله خطراتی دارد. لوله ممکن است بیفتد یا باعث عفونت در محل تزریق شود.

لوودوپا تزریقی

تزریق کاربی دوپا-لوودوپا برای بیماران مبتلا به پارکینسون پیشرفته است که هنوز به دارو پاسخ می دهند اما به سطح ثابت تری از لوودوپا نیاز دارند. این  شکل از لوودوپا به کنترل مشکلات حرکتی کمک می کند.

داروهای اگونیست دوپامین

برخلاف لوودوپا، آگونیست های دوپامین به دوپامین تبدیل نمیشوند. در عوض، آنها اثرات دوپامین را در مغز تقلید می کنند.

آنها به اندازه لوودوپا در درمان علائم موثر نیستند. اما دوام بیشتری دارند و ممکن است با لوودوپا برای بهبود عملکرد آن استفاده شوند.

آگونیست های دوپامین عبارتند از:

• پرامیپکسول (Mirapex ER).

• روتیگوتین (Neupro) به صورت پچ داده می شود.

• آپومورفین (Apokyn)، آگونیست دوپامین کوتاه اثر برای تسکین سریع.

عوارض جانبی اگونیست دوپامین

عوارض جانبی آگونیست های دوپامین ممکن است شامل سبکی سر، حالت تهوع، توهم و خواب آلودگی باشد. این دارو همچنین ممکن است باعث حرکات غیرارادی و رفتارهای اجباری مانند افزایش تمایلات جنسی، قمارکردن  و غذا خوردن غیر قابل کنترل شود.

اگر این داروها را مصرف می‌ کنید و رفتارهای مهار گسیخته پیدا کردید حتما با پزشک معالج خود در میان بگذارید.

مهارکننده های مونوآمین اکسیداز

این داروها عبارتند از:

• سلژیلین (زلاپار).

• راساگیلین (آزیلکت).

• سافینامید (Xadago).

مهارکننده های MAO B به مسدود کردن آنزیمی به نام مونوآمین اکسیداز (MAO B) که دوپامین مغز را تجزیه می کند، کمک می کند. هنگامی که سلژیلین همراه با لوودوپا تجویز می شود، ممکن است از از بین رفتن لوودوپا جلوگیری کند. از داروهای فوق سلژلین در ایران موجود است.

عوارض جانبی مهارکننده های MAO B ممکن است شامل سردرد، حالت تهوع، بی خوابی و گیجی باشد.

تداخلات دارویی مهارکننده MAO

تداخل دارویی مهارکننده های MAO-B

از جمله داروهایی که با مهارکننده های MAO-B تداخل دارند عبارتند از:

• پروکلروپرازین

• گرانیسترون و اندانسترون (داروی ضد تهوع)

• لینزولید

• متیل تیونیوم کلرید (متیلن بلو)

• سیپروفلوکساسین( آنتی بیوتیک)

مهار کننده های COMT

اینها با مسدود کردن آنزیمی که دوپامین را تجزیه می کند، به ماندگاری طولانی تر درمان لوودوپا کمک می کند. آنها عبارتند از:

• انتاکاپون (Comtan).

• Opicapone (Ongentys).

• تولکاپون (تاسمار). این دارو به دلیل خطر آسیب جدی کبد و نارسایی کبدی به ندرت تجویز می شود.

عوارض جانبی مهارکننده های COMT ممکن است شامل افزایش خطر حرکات غیرارادی باشد. عوارض جانبی دیگر نیز ممکن است شامل اسهال، تهوع یا استفراغ باشد.

آنتی کولینرژیک

این داروها سال ها مورد استفاده قرار می گرفتند. آنها در حال حاضر به دلیل مزایای اندک و خطر عوارض جانبی استفاده نمی شوند. این داروها ممکن است در کنترل لرزش شدید برای برخی از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون مفید باشند. آنها عبارتند از:

• بنزتروپین

• تری هگزی فنیدیل

عوارض جانبی آنتی کولینرژیک ها ممکن است شامل از دست دادن حافظه، مشکلات ادراری، گیجی، تاری دید، خشکی دهان و یبوست باشد.

آمانتادین

این دارو ممکن است به تنهایی برای تسکین کوتاه مدت علائم خفیف و اولیه بیماری پارکینسون مصرف شود. این  دارو عمدتا با کاربی دوپا- لوودوپا در طول بیماری پارکینسون پیشرفته برای کمک به کنترل حرکات غیرارادی عضلات استفاده می شود. عوارض جانبی آمانتادین ممکن است شامل تغییرات پوستی، تورم مچ پا، توهم و بی قراری باشد.

ایسترادفیلین (نوریانز)

این دارو (آنتاگونیست های گیرنده A2A) می باشد و به جلوگیری از فرسودگی دوپامین کمک می کنند و اجازه می دهند دوپامین بیشتری آزاد شود. محققان همچنین به دنبال این هستند که آیا این داروها ممکن است به درمان سایر علائم بیماری پارکینسون کمک کنند یا خیر. این دارو هنوز در ایران در دسترس نیست. این دارو جزو جدیدترین درمان پارکینسون می باشد.

پیماوانسرین

پیماوانسرین یا (نوپلازید)، توهم و هذیان را که ممکن است در سیر پیشرفت بیماری پارکینسون رخ دهد درمان می کند. یکی از جدیدترین درمان پارکینسون در کنترل نشانه ها می باشد. در حال حاضر تنها داروی FDA-APPROVED در زمینه درمان توهم بیماران پارکینسون میباشد. لازم به ذکر است که هنوز در کشورمان موجود نیست. پیماوانسرین یکی از جدیدترین درمان پارکینسون می باشد.(درمان سایکوز پارکینسون)

درمان جراحی بیماری پارکینسون

درمان جراحی شامل تحریک عمیق مغز است، که DBS نیز نامیده می شود. این جراحی یکی از جدیدترین درمان پارکینسون می باشد. این جراحی شامل قرار دادن الکترودها در مغز است. الکترودها به دستگاه ضربان سازی متصل می شوند که زیر پوست روی قفسه سینه قرار می گیرد. الکترودها به یک جنراتور در قفسه سینه نزدیک استخوان ترقوه متصل می شوند. جنراتور، پالس های الکتریکی را به مغز می فرستد و علائم بیماری پارکینسون را کاهش می دهد. این روش جراحی در دسته جدیدترین درمان پارکینسون می باشد.

تحریک عمیق مغز در چه کسانی موثر است؟

کسانی که دچار لرزش شدید دست هستند. همچنین در کنترل حرکات غیر ارادی عضلانی به نام دیسکینزی بسیار موثر است.

در چه کسانی نباید تحریک عمقی مغز انجام شود؟

• افراد بالای ۸۰ سال

• کسانی که اختلال تعادل بارز دارند

• کسانی که دچار افتادن مکرر هستند.

• کسانی که در تکلم مشکل دارند.

MRgFUS

یکی از جدیدترین درمان پارکینسون می باشد. یک درمان کم تهاجمی است که به مدیریت لرزش در برخی از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون کمک می کند این روش درمانی در سال ۲۰۱۶ توانست جهت درمان پارکینسون و لرزش اسنشیال  FDA APPROVED شود.

 توسط MRIسونوگرافی  به نواحی مغزی که لرزش شروع می شود هدایت می شود. امواج فوق صوتی، دمای بسیار بالایی دارند و این نواحی ر ا می سوزاند. بنابراین بدون نیز به برش جراحی این شیوه نوین درمانی عمل میکند.

این شیوه درمانی جهت چه کسانی مناسب نیست؟

• کسانی که ایمپلنت ناسازگار با دستگاه ام آر آی دارند

• کسانی که نمیتوانند برای مدت زیادی بی حرکت دراز بکشند

• کسانی که امکان برقراری ارتباط کلامی موثر ندارند.

• کسانی که دچار کلاسترو فوبیا هستند یعنی ترس بیمارگونه از فضاهای بسته دارند.

عوارض جانبی

• مشکلات راه رفتن و تکلم

• اختلالات حسی

• حرکات غیرارادی عضلانی جدید که دیسکینزی نیز نامیده می شود.

تحریک عمقی مغز بهتر است یا تخریب با امواج فوق صوتی؟

در کسانی که لرزش دوطرفه دارند و یا دچار لرزش در سر و گردن هستند، تحریک عمقی مغز موثرتر هست.

سخن پایانی

در آخر باید گفت که بیماری پارکینسون یک بیماری دژنراتیو مغزی و با ماهیت پیشرونده است. علاوه بر دارودرمانی و جستجو جهت جدیدترین شیوه های درمانی آنچه که میتواند کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد، تاکید بر درمانهای فیزیکی و کاردرمانی و کنترل از نظر بروز افسردگی می باشد. پیگیری منظم توسط تیم تخصصی شامل متخصص مغز و اعصاب، روان شناس و کاردرمانی میتواند در این راستا نقش به سزایی داشته باشد.